In Nederland bieden wettelijke kaders leraren relatief veel ruimte om zelf invulling te geven aan curricula op school- en klasniveau. Vanuit de onderwijspraktijk is er dan ook behoefte aan leraren die deze ruimte kunnen invullen door zelf onderwijs te ontwerpen; leraren die niet alleen (vak)inhoudelijke, pedagogisch-didactische en veranderkundige kennis in huis hebben, maar die ook over ontwerpexpertise beschikken. De basis hiervoor kan al worden gelegd in de lerarenopleiding. Binnen het associate lectoraat “De leraar als ontwerper” is een centrale vraag hoe leraren kunnen worden opgeleid die een bijdrage kunnen leveren aan het ontwerpen van (eigentijds) onderwijs. De studie die wij in dit artikel beschrijven, stelt zich ten doel om te inventariseren in welke mate lerarenopleidingen hun studenten voorbereiden op hun toekomstige ontwerprol. De hoofdvraag luidt: hoe ziet de leerlijn ‘ontwerpen’ eruit in de tweedegraads lerarenopleidingen van de academie educatie van de HAN en welke overeenkomsten en verschillen worden tussen opleidingen zichtbaar? Via documentanalyses en aanvullende gesprekken met opleiders is langs de lijnen van het curriculaire spinnenweb een analyse gemaakt van de aandacht voor ontwerpen in de mens- en maatschappijopleidingen. We zien deze studie als een eerste stap in een groter proces. Door een beeld te schetsen van de huidige situatie kan gericht het gesprek worden gevoerd met opleidingen en werkveld over de gewenste aandacht voor ontwerpen en kan een bijdrage worden geleverd aan de doorontwikkeling van opleidingscurricula op dit punt.
Elvira Folmer en Roel Grol – Beide auteurs zijn verbonden aan het onderzoeksteam “Kwaliteiten van leraren” van de Academie Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.